Ελένη Φυσέκη – Το Φάλτσο Μικρόφωνο

Αν και πάνε μερικές εβδομάδες από τότε που το διάβασα, εχθές βρέθηκα στην παρουσίαση του βιβλίου της πρωτοεμφανιζόμενης συγγραφέως Ελένης Φυσέκη και σκέφτηκα ότι καιρός είναι να επιχειρήσω άλλη μια βιβλιοκριτική. Στις επόμενες παραγράφους Θανάση μου, θα καταθέσω την άποψή μου.
Το πόνημα της νεόκοπης συγγραφέως και έμπειρης ηχολήπτριας έχει για πρωταγωνιστή το Νίκο, έναν έμπειρο ηχολήπτη και νεόκοπο ντετέκτιβ. Το σκηνικό εναλλάσσεται από το σκυλάδικο της Θεσσαλονίκης, όπου απασχολείται ο Νίκος, σε διάφορες τοποθεσίες της Αθήνας. Το θέμα, όπως προδιαθέτει το εξώφυλλο, ένας φόνος. Που θα μπορούσε ωστόσο να είναι μια εξαφάνιση. Ή μια απαγωγή. Ή όντως ένας φόνος. Αργεί να ξεδιαλύνει το τοπίο…
Η ατμόσφαιρα, κατά κάποιον τρόπο, νουάρ: ανάμεσα σε καπνούς φθηνών τσιγάρων, ακριβών πούρων και ακριβοπληρωμένων πλην όμως νοθευμένων ποτών, ο πρωταγωνιστής ξεκινά ν’αφηγείται την ιστορία του. Κι όχι μόνο. Ανάμεσα στην εγκιβωτισμένη αφήγηση μιας ιστορίας μυστηρίου, ξεπετάγονται πολλές μικρότερες ιστορίες, πιθανότατα βασισμένες σε πραγματικά περιστατικά, γύρω από το βρώμικο κόσμο της νύχτας και τα λαμπερά πρόσωπα που τον απαρτίζουν. Αφελείς wannabe starlets, εξ επιλογής δεύτερα ονόματα, ξεχασμένοι καλλιτέχνες με παράξενες συνήθειες, άνεργοι μουσικοί, μαφίες και μπράβοι, και κάπου ανάμεσα σε όλα αυτά, ένα ρομάντζο, παρεμβάλλονται στην αναζήτηση ενός αυτόκλητου ερευνητή μα πάνω απ’όλα φίλου.
Οι χαρακτήρες που εμφανίζονται, πολυδιάστατοι, σαν τη νύχτα. Όλοι θα μπορούσαν να είναι υπεύθυνοι για την εξαφάνιση του Τάκη, ο οποίος, αν και δεν εμφανίζεται ποτέ, εντούτοις στοιχειώνει ολόκληρο το μυθιστόρημα. Ο έτερος πανταχού παρών, ο Νίκος, αποδεικνύεται ανεπαρκής σαν ντετέκτιβ, πιθανότατα σκόπιμα. Ευρηματικό. Πόσες φορές δεν έχουμε απορήσει με ήρωες άσχετους με την έρευνα, οι οποίοι ως δια μαγείας αποκτούν απίστευτες ικανότητες; Ε λοιπόν, εδώ δεν παίζουν αυτά, ο Νίκος είναι μέγας γκαφατζής! Ή πιο σωστά, είναι απόλυτα ανθρώπινος.
Ίσως οι αναγνώστες πιο παραδοσιακών ιστοριών μυστηρίου να ενοχληθούν ως και αγανακτήσουν από τις πολλές αφηγήσεις ιστοριών της νύχτας και των μπουζουκιών. Ίσως οι αναγνώστες που δεν έχουν μουσικές γνώσεις να δυσκολευτούν στις αναφορές σε τεχνικά κομμάτια της μουσικής και της ηχοληψίας. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι η Φυσέκη αφήνει τη μία τέχνη της να εισχωρήσει ενοχλητικά στην άλλη. Σκοπός της δε φαίνεται να είναι ούτε η επίδειξη γνώσεων μουσικής και ηχοληψίας, ούτε η κεκαλυμμένη αναπαραγωγή κουτσομπολιών της πίστας. Σκοπός της είναι μέσα στα πλαίσια μιας ιστορίας μυστηρίου, να πλάσει χαρακτήρες οικείους, ανθρώπινους, με λαϊκή γλώσσα, ενοχλητικές συνήθειες, πάθη και εμπάθειες. Χαρακτήρες που τους λατρεύεις και τους μισείς στο γύρισμα μιας παραγράφου, όπως τους γείτονές σου. Μόνο που οι γείτονές σου δεν πρωταγωνίστησαν ποτέ σε παραμύθι.
Γιατί κατά βάθος, περί παραμυθιού πρόκειται. Οι ιστορίες της Χαλιμάς με σάπιο γαρίφαλο και πεταμένη χαρτοπετσέτα στο background, ειπωμένη από έναν αφηγητή που ξέρει να σε κρατήσει στην τσίτα, αφού πρώτα σε χαλαρώσει με ένα κέρασμα κι ένα καλαμπούρι. Δεν άκουσα τη δουλειά του Νίκου στο μαγαζί για να τον κρίνω σαν ηχολήπτη, διάβασα όμως την ιστορία του και κατέληξα ότι είναι κακός ντετέκτιβ αλλά σπουδαίος παραμυθάς. Για ενήλικες όμως. Έχει λίγο σκληρή γλώσσα ώρες ώρες αυτός ο τύπος…
Α ναι, ξέχασα, γυναίκα το έγραψε! Σωστά, το ξαναείδα στο εξώφυλλο! Αλλά δεν το εμπιστεύομαι και τόσο, μερικές σελίδες μετά… Λέει για φίλους και διάβασα μόνο για λυκοφιλίες. Λέει για φίρμες αλλά ήσαν όλες ξεπεσμένες. Λέει για φόνο, αλλά δε στον παρουσιάζει σχεδόν ποτέ. Άντε, λέει για φήμες κι έχει πολλές τετοιες. Και λέει ότι το γράφει μια γυναίκα… Κοίτα όμως, πως έχει καταφέρει να αναπαράγει τον αντρικό τρόπο σκέψης, πράξης κι ομιλίας! Ακόμα κι οι ευαισθησίες του πρωταγωνιστή απεικονίζονται με έναν ξεκάθαρα ανδρικό τρόπο: ο φίλος, το φιλότιμο κι η μπέσα πάνω απ’όλα. Λες κι η ίδια η Ελένη Φυσέκη γράφει υποδυόμενη ένα ρόλο…
Ετυμηγορία: η πλοκή Θανάση μου πιθανότατα να μη σ’εντυπωσιάσει. Σίγουρα όμως θα εκτιμήσεις τους χαρακτήρες, το χιούμορ που σπάει τον πάγο σε ισορροπημένες δόσεις, την ατμόσφαιρα και την αμεσότητα της αφήγησης. Ειδικά μάλιστα αν καταφέρει να σε κρατήσει σε αγωνία η ιστορία, θα φύγει μονορούφι!
Για έξτρα αναγνωστική εμπειρία, συνόδευσε την ανάγνωση με το φθηνότερο ουίσκι που θα βρεις. Ξέρεις, σαν αυτό που ρίχνουν σε μπουκάλια ακριβών ποτών σε κάτι καταγώγια και τα σερβίρουν με περίσσειο πάγο κάτι bimbos με ξέχειλα ντεκολτέ…